ققنوس از خاکستر برمیخیزد

شعر دزد و قاضی سروده پروین اعتصامی را براتون گذاشتم ،واقعا شعرای پروین را باید با آب طلا نوشت چون درد اجتماع را بیان میکند و در هیچ دوره ای کهنه نخواهد شد

برد دزدی را سوی قاضی عسس(1)     خلق بسیاری روان از پیش و پس

گفت قاضی کین خطاکاری چه بود        دزد گفت از مردم آزاری چه سود

گفت، بدکار را بد کیفر است                گفت،بدکار از منافق بهتر است

گفت،هان برگوی شغل خویشتن          گفت،هستم همچو قاضی راهزن

گفت آن زرها که بردستی کجاست        گفت در همیان تلبیس شماست(2)

گفت آن لعل بدخشانی چه شد            گفت میدانیم و میدانی چه شد

گفت پیش کیست آن روشن نگین          گفت بیرون آر دست از آستین

دزدی پنهان و پیدا کار توست                 مال دزدی جمله در انبار توست

تو قلم بر حکم داور می بری                  من ز دیوار و تو از در می بری

حد به گردن داری و حد می زنی            گر یکی باید زدن صد می زنی

می زنم گر من ره خلق ای رفیق            در ره شرعی تو قطاع الطریق(3)

می برم من جامه درویش عور                تو ربا و رشوه می گیری به زور  

دست من بستی برای یک گلیم             خود گرفتی خانه از دست یتیم

من ربودم موزه و تشت و نمد (4)             تو سیه دل مدرک و حکم و سند

دزد جاهل گر یکی ابریق برد (5)              دزد عارف دفتر تحقیق برد

دیده های عقل گر بینا شوند                  خود فروشان زودتر رسوا شوند

دزد زر بستند و دزد دین رهید                  شحنه ما را دید و قاضی را ندید(6)

من به راه خود ندیدم چاه را                     تو بدیدی کج نکردی راه را

می زدی خود پشت پا بر راستی             راستی از دیگران می خواستی

دیگر ای گندم نمای جو فروش                 با ردای عجب عیب خود مپوش(7)

چیره دستان می ربایند آنچه هست         می برند آنگه ز دزد کاه دست

در دل ما حرص آلایش فزود                     نیت پاکان چرا آلوده بود

دزد اگر شب گرم یغما کردنست               دزدی حکام روز روشن است

حاجت ار ما را ز راه راست برد                 دیو قاضی را به هر جا خواست برد

توضیحات:

1-عسس:پاسبان  2-همیان:کیسه& تلبیس:شیادی  3-قطاع الطریق:راهزن

4-موزه:کفش 5-ابریق:آفتابه  6-شحنه:پاسبان  7-ردا: عبا